Marathwada Mukti Sangram Din Nibandh in Marathi

१५ ऑगस्ट १९४७ रोजी भारत देशाला स्वातंत्र्य मिळाल्याच्या दिवसाला हा विशेष महत्त्व आहे. हे दिवस आपल्या इतिहासातल्या घडण्यांच्या पुनरावलोकनाचा अवसर देतो. त्या दिवशी, भारताच्या स्वातंत्र्य संग्रामाच्या आघाडीला एक महत्त्वपूर्ण प्रमुखस्थान होता, त्यामुळे हा दिवस मराठवाड्याच्या इतिहासातल्या एक महत्त्वपूर्ण वळण आहे.

१५ ऑगस्ट १९४७ ला भारताची स्वातंत्र्य साधल्याने त्याच्या संस्थानांमध्ये एक नवा सुरवाती अध्याय सुरू झाला. त्या समयाला भारतात ५६५ संस्थाने असतील, परंतु त्यांपैकी ५६२ संस्थानांनी भारतातल्या स्वतंत्रतेच्या सपन्यातले असलेले सोडले आणि त्याची स्वातंत्र्य संग्रामाच्या वेगळ्या मार्गाने अपघात केले.

हैदराबाद, जुनागड, आणि काश्मीर हे संस्थाने स्वतःला वेगळे घोषित केले. त्यामध्ये, हैदराबाद संस्थानाने स्वतंत्र्य घोषित केल्याने भारताच्या विविधतेच्या एक नव्या प्रमुखाच्या आरंभाचा सूचना दिला. भारताच्या स्वतंत्र्याच्या मार्गावर सर्वांचा योगदान आहे, परंतु हैदराबाद संस्थानाने त्याच्या स्वतंत्र्याच्या दिशेने एक वेगळे दृष्टिकोण दाखवला.

भारताच्या स्वतंत्र्याच्या प्रथम वर्षाने, १७ सप्टेंबर १९४८ रोजी, हैदराबाद संस्थानाचे विलनीकरण भारतात केले. यामध्ये महाराष्ट्रातील मराठवाड्याच्या महत्त्वाच्या भूमिका आहे, आणि या अद्भुत स्वतंत्र्य संग्रामाच्या ७२ वर्षे अंगभूत आहेत.

मराठवाड्याचं नाव विशेष अर्थाने आपल्या मराठी भाषेच्या गौरवाचं नाव आहे. पूर्वीच्या हैदराबाद संस्थानात बहुभाषिक भूभागांचा समावेश होता, परंतु मराठवाड्याच्या स्वतंत्र्यानंतर, आपल्या भाषेची ओळख आपल्या स्वतंत्र देशात निर्माण करण्यात आली.

मराठवाड्यातील क्षेत्रांतर्गत, तेलंगणा, कर्नाटक, आणि इतर विभिन्न भाषिक प्रदेश आकारास आले. मराठवाड्याच्या कागदपत्रातील पहिली नोंद इ.स

. १५७० ते १६१४ च्या कालखंडात तारीखे – फरिश्तामध्ये महटवाडी अशी झाल्याची दिसते. निझामाच्या पंतप्रधान सालारजंग यांनी १८७० मध्ये राज्याची नव्याने जिल्हाबंदी केल्याने मराठी भाषिकांचा औरंगाबाद सुभा निर्माण केला, आणि त्याला मराठवाडा असे नाव दिले.

आज, मराठवाडा महाराष्ट्राचा एक प्रादेशिक विभाग आहे. इथल्या भूमीला संतांच्या पावनभूमी म्हणून ओळखलं जातं. येथे आद्यकवी श्री मुकुंदराज, श्री चक्रधर स्वामी, ज्ञानेश्वर, गोरोबाकाकानामदेव, एकनाथ, जनाबाई, आणि इतर विश्ववंद्य संतांना जन्म आणि विकासाचे अद्वितीय स्थान मिळाले.

या पावनभूमीतल्या संतांनी मानवी धर्माच्या खरा अर्थ सांगितला, छत्रपती शिवाजी महाराजांच्या घराण्याच्या निवासस्थळाच्या दरम्यानच्या संबंधात जनावला. महाराष्ट्राच्या कुलदैवतापैकी तुळजापूरची भवानी इथे आहे.

महाराष्ट्राच्या सामाजिक आणि सांस्कृतिक इतिहासामध्ये, मराठवाड्याने महत्त्वपूर्ण भूमिका निभावली आहे. विविध कालखंडांतील राजवटी, राज्याच्या प्रतिपलक आणि आत्मगौरवी व्यक्तिमत्वाची आपली ओळख केली आहे. सम्राट अशोकानंतर काही दशकात मराठवाड्यात वेगवेगळ्या घराणेशाहीने राज्य केले.

त्यामध्ये, सर्वप्रथम सातवाहनांचा उदय झाला. त्याला सातवाहन कालखंड म्हणतात. पैठण ही सातवाहनांची राजधानी होती. यांनी सुमारे ४५० वर्षे राज्य केले. त्यांनंतर वाकाटक कालखंड यादव काळ शुद्धा २०० वर्षाचा होता.

राष्ट्रकुट कालखंड २५० वर्षाचा होता. सातवाहनानंतर हा परिसर आपल्या प्रभुत्वाखाली ठेवणारे यादव हे अखेरच्या हिंदू राजघराणे होय. देवगिरी ही यादवांची राजधानी होती. यादवकाळात धार्मिक क्षेत्रात क्रांतिकारक झाले.

महानुभाव, नाथपंथ, वारकरी, लिंगायत, सुफी यांसारखे नवे धर्मपंथ उदयास आले. भक्तीसारखे सर्वांच्या जीव

नातल्या क्षणिक ध्येयांमुळे समाजाच्या कर्मकांडातून सुटका करण्यासाठी स्वामी चक्रधर, संत ज्ञानेश्वर, महात्मा बसवेश्वर यांनी पराकाष्ठा केली.

यादव काळात हेमाडपंथी मंदिरांचे प्रकार लोकप्रिय झाले. अंभई, अन्वा, धर्मापुरी, निलंगा, औसा, चंपावती, औंढा, देवगिरी, पैठण, परळी, अंबाजोगाई आदी ठिकाणी अतिशय भव्य मंदिरे उभारली. आजही ती मंदिरे उत्तम स्थितीत असून यादवकाळीन वैभवाची साक्ष देतात.

यादवांनी बांधलेल्या देवगिरी दुर्गाचे शिल्प अद्वितीय असेच आहे. अशा स्वरूपाचा अभेद्य दुर्ग जगात कुठेच सापडत नाही, मराठी भाषेचा उदय व विकास हे यादवकाळाचे वैशिष्ट्य मानावे लागते. मराठवाड्यातील संतांनी मराठीचा पुरस्कार करून जनसामान्यांचे प्रबोधन केले.

स्वामी चक्रघर आणि संत ज्ञानेश्वर ही मराठवाड्याने जगाला दिलेली अपूर्व अशी देणगी होय. निझाम काळ औरंगजेब बादशहाचा मृत्यू २० फेब्रुवारी १७०७ रोजी अहमदनगर येथे झाला. त्याच्या मृत्यूनंतर इ.स. १६८२ ते १७०७ पर्यंत चालू असलेल्या मोगल मराठा संघर्षाचा शेवट घडून आला.

प्रदीर्घकाळ चालू असलेल्या संघर्षामुळे मोगलांचे साम्राज्य दुबळे बनले. मोगलांचे शत्रू असलेल्या मराठे, जाट, राजपूत, शीख यांनी आपापल्या प्रदेशावर अधिकार प्रस्थापित केले. यासोबत मोगलांच्या महत्त्वाकांक्षी व स्वार्थी सरदारांनी अवध, रोहिलखंड व हैदराबाद अशी स्वतंत्र राज्ये निर्माण केली.

हैदराबादच्या स्वतंत्र राज्याचा संस्थापक मीर कमरुद्दीन निजाम-उल-मुल्क होय. तो अत्यंत धूर्त, महत्त्वाकांक्षी, चाणाक्ष व मुत्सद्दी नेता होता. मीर उस्मान अलिखान याची कारकीर्द इ.स. 1911 ते 1948 तो 29 ऑगस्ट 1911 रोजी सत्तेवर आला. पहिल्या महायुद्धात निजामाने इंग्रजांना पैसा, सैन्य, वस्तु याची भरपूर मदत केली.

युद्धातील मदतीचे बक्षीस म्हणून ब्रिटिश सरकारने निजामाला निजी यंत्रांच्या फ्लिट केवली. इ.स. १९४७ मध्ये स्वतंत्रता प्राप्त होण्यावर मीर निजाम स्वतंत्र राज्य स्वीकारला व यादवाच्या नावाने मराठवाडा असा स्वतंत्र राज्य अपलक्ष्यांत एक्झिट केला.

हैदराबादच्या निजामाच्या स्वतंत्रतेच्या अशी अंदाजाने स्थिती होती. त्यात मीर निजामांच्या राज्यात भूमि सुधारण्याच्या कामाने रोजची वाट पूर्ती होते. असा म्हणजे अंधकाराच्या घडण्यामुळे सांगणारे प्रकार एकमेव दिवाच्या प्रकार प्रकाश झाल्याची दिले.

हैदराबाद स्वतंत्रतेच्या 29 ऑगस्ट 1947 ला येथे झाली. इ.स. १९४८ सालाच्या २९ ऑगस्टला स्वातंत्र्य मिळालेल्या भारतीयांनी खूप काही केलं. हे स्थानीय भाषिक स्वतंत्रत्य संग्राम भारतीय इतिहासातल्या महत्त्वाच्या अंशामध्ये असल्याचे आहे ।

Also read: Swachh Bharat Swasth Bharat Nibandh In Hindi

Also read: Vyavaharik Jivan Mein Desh Bhakti Par Nibandh Essay

Also read: Ek Bharat Shreshtha Bharat Essay In English 150 Words

Also read: Service To Mankind Is Service To God Essay

Also read: Essay On Celebrating The Resilience Of The Indian Democracy And Role Of Cag Of India

Also read:Essay On Chandrayaan 3 Successful Mission In English

Also read: Essay On Rani Lakshmibai Came Into My Dream She Wanted Me Serve Our Nation By

THANK YOU SO MUCH